Je Bent Nooit te Oud Voor Fraude!

Christina Fiscella is onafhankelijk onderzoeker, trainer & consultant, gespecialiseerd in verzekeringsonderzoek en fraudetraining. Ze vertelt over haar ervaring met fraudeonderzoek bij senioren, waarbij de stereotypering van ouderen als eerlijk en betrouwbaar niet altijd terecht blijkt. Deze blog komt voort uit haar presentatie op de FRAUDtalks.

In onze samenleving zien we senioren als eerlijke en geloofwaardige mensen die ons respect en vertrouwen waard zijn. Daarnaast zijn we gewend om ouderen te beschouwen als kwetsbaar, ziek, en zwak. We zien hen er zeker niet voor aan om verzekeringsfraude te plegen. Het is dan ook weinig verrassend dat de verzekeringssector geen prioriteit geeft aan frauduleuze verzekeringsclaims door senioren. Maar niet alles is wat het op het eerste gezicht lijkt. In werkelijkheid plegen ouderen wel degelijk verzekeringsfraude, met name babyboomers.

Christina Fiscella in actie tijdens FRAUDtalks

Gewend aan luxe, maar geen geld

De babyboomers zijn fitter en levendiger dan enige generatie voor hen. Ze zijn net zo geneigd om te liegen, bedriegen en stelen op zestig-, zeventig-, en tachtigjarige leeftijd als toen ze dertig, veertig of vijftig waren. Mensen leven langer en ze overleven hun geld. Veel babyboomers hebben niet genoeg pensioengeld, maar ze hebben wel te maken met stijgende gezondheidskosten. Tel daar het effect van de financiële crisis van 2008 nog eens bij op en het is niet verwonderlijk dat sommige senioren in een financieel uitzichtloze situatie terechtkomen. Paradoxaal genoeg is deze generatie ook gewend aan materiële welvaart, ze houden ervan om geld uit te geven. Ze hebben het gevoel dat ze recht hebben op een luxe levensstijl, ongeacht hun financiële situatie. Natuurlijk plegen niet alle ouderen verzekeringsfraude, maar de verzekeringssector kan het zich niet langer veroorloven om frauduleuze claims te negeren, enkel en alleen omdat ze door senioren zijn ingediend. Als verzekeraars deze claims blijven negeren, kan het verlies oplopen tot miljoenen per jaar.

Een heel eenvoudige Mercedes

Een paar jaar geleden werd ik gevraagd om een ouder echtpaar te onderzoeken dat een diamanten ring met een waarde van €30.000 als gestolen had opgegeven. Meneer en mevrouw G. woonden in een mooie buurt, al zag hun huis er van de buitenkant duidelijk vervallen uit. Wat nog meer opviel was de Mercedes-Benz die op hun oprit stond. Het interieur van hun huis was er niet veel beter aan toe dan de buitenkant. Het zag eruit alsof het nog uit 1972 stamde en was hard toe aan een opknapbeurt. Zowel meneer als mevrouw G. hadden ernstige gezondheidsproblemen, meneer G. zat in een rolstoel en mevrouw G. was ternauwernood aan de dood ontsnapt als gevolg van een auto-immuunziekte. De gestolen ring was al de derde claim in twee jaar tijd die ze bij hun verzekeraar hadden ingediend. Ze hadden geen pensioen en geen spaargeld meer. Mevrouw G. vertelde me dat ze leefden op creditcards en de overwaarde van hun huis. Maar waarom betaalden ze dan vijfhonderd dollar per maand voor een Mercedes-Benz? Mevrouw G. antwoordde: "Het is maar een hele eenvoudige Mercedes, er zit niets bijzonders aan." Het was duidelijk dat meneer en mevrouw G. wanhopig geld nodig hadden en ze hoopten dat van hun verzekeringsmaatschappij te krijgen. Een tijd later hoorden we in een telefoongesprek met mevrouw G. dat haar echtgenoot was overleden. Toen we haar vroegen of ze de claim nog steeds wilde indienen, zei mevrouw G. "Natuurlijk wil ik dat. Ik heb het geld nodig." Uiteindelijk trok ze haar claim echter toch terug.

Diamonds are a girl's best friend

Niet iedere frauderende senior bevindt zich in een hopeloze financiële situatie. Een ander motief dat vaak over het hoofd wordt gezien, is eenzaamheid, verveling en isolatie. Dit was ook zo bij Gina, een 65-jarige vrouw en getrouwd met een gepensioneerde arts met veel geld en een mooi huis. Gina had een bipolaire stoornis. Ze had geen sociaal leven. Ze had nog nooit een dag van haar volwassen leven gewerkt, in plaats daarvan was ze afhankelijk van een toelage van haar echtgenoot. Gina vulde haar dagen met het obsessief kopen van sieraden. Toen haar echtgenoot hier achter kwam, zette hij haar toelage stop. Dat is het moment waarop Gina begon met het indienen van al haar verzekeringsclaims. De eerste twee claims werden zonder problemen uitbetaald. Bij de derde claim begon de verzekeringsmaatschappij vraagtekens te zetten, maar het lukte niet om Gina te spreken te krijgen. Haar echtgenoot beweerde dat de geestelijke gezondheid van zijn vrouw haar verhinderde om contact te hebben met de verzekeringsmaatschappij. Toen Gina haar vierde claim indiende, hield de verzekeringsmaatschappij vol en stuurde mij op pad. Gina vertelde me dat ze tijdens een supermarktbezoek naar het toilet was gegaan. Ze was de enige in de toiletruimte. Toen ze eenmaal in een hokje was, hoorde ze ineens een andere stem. Ze kon niet opmaken of het een mannelijke of een vrouwelijke stem was, alleen dat het een enge stem was. De stem eiste dat ze al haar sieraden afdeed en onder de deur doorschoof, wat Gina deed. Toen Gina het incident meldde bij een winkelmedewerker, belde deze onmiddellijk de politie. De agenten vroegen meteen de bewakingsbeelden op om de dader te kunnen identificeren. Tijdens mijn afspraak met Gina en haar echtgenoot toonde ik hen de bewakingsvideo met daarop de beelden van Gina toen ze de toiletruimte uit kwam. Op dat moment droeg ze nog al haar sieraden. Ze was vergeten om ze af te doen voordat ze de "overval" rapporteerde bij de winkelmedewerker. Gina's claim werd afgewezen op grond van fraude en we hoorden nooit meer van haar.

Verraden door een smartphone

Hebzucht is een klassiek motief voor fraude, zo ook in het geval van de 62-jarige Doris, een rijke, gepensioneerde arts. Ze woonde in een grote villa, helemaal alleen. Al acht jaar lang probeerde ze haar huis te verkopen, maar haar vraagprijs was het dubbele van wat het waard was op de woningmarkt en ze kreeg dan ook geen enkel bod. Doris besloot haar huis te laten veilen en liet een verzekeringstaxatie uitvoeren. Uit de taxatie bleek dat ze twaalf miljoen dollar kon krijgen voor haar huis en de inboedel, drie keer zoveel als haar oorspronkelijke vraagprijs. Drie dagen voor de veiling zou plaatsvinden, brandde Doris' villa af terwijl ze drie uur verderop in haar luxe vakantiehuis zat. Het lukte de brandweer niet om contact met haar te krijgen, dus lieten ze berichten achter. Pas de volgende ochtend belde Doris terug. Ze vertelde dat ze niet had opgenomen omdat ze haar smartphone op "niet storen" had gezet. Uit het forensisch brandonderzoek bleek dat er sprake was geweest van brandstichting. Het alarm was opzettelijk onklaar gemaakt om te zorgen dat het huis volledig zou afbranden. Ik werd eropuit gestuurd om Doris te interviewen. Aangezien niemand haar alibi kon bevestigen, vroeg ik haar telefoongegevens op. Aanvankelijk bevestigden die gegevens dat ze in haar vakantiehuis was tijdens de brand. Het viel echter op dat een deel van de data en sms-geschiedenis ontbrak. Een volledige dataset van de telefoonmaatschappij bleek het doorslaggevende bewijs te bevatten. Deskundig onderzoek van gsm-masten liet zien dat Doris helemaal van haar vakantiehuis naar haar villa was gereden rond de tijd dat de brand was gestart. Ze had gehoopt om de onderzoekers om de tuin te kunnen leiden door haar telefoon op "niet storen" te zetten. Uiteindelijk kwam de waarheid aan het licht en Doris' claim werd afgewezen.

Verzekeren in een vergrijzende wereld

Deze drie verhalen illustreren een belangrijke trend in de verzekeringssector. Met een steeds ouder wordende wereldbevolking kan de verzekeringssector het zich niet langer veroorloven om de stereotypen van senioren als lieve, oude en betrouwbare mensen in stand te houden. Met elk verhaal zien we dat ook ouderen frauderen, met verschillende motieven, en dat ook hier niet alles is wat het op het eerste gezicht lijkt.